วิธีไหว้อัญเชิญตี่จู้เอี๊ยะ

การเชิญตี่จู้เอี๊ยะ มีอยู่หลายกฏเกณฑ์และขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมตลอดจนขนบธรรมเนียมประเพณีของท้องถิ่นนั้นๆ สำหรับการเชิญตี่จู้เอี๊ยะที่จะกล่าวในที่นี้ ได้รับการแนะนำจากผู้รู้หลายๆ ท่าน และหลายๆ ขนบธรรมเนียมประเพณี ซึ่งได้ปรับประยุกต์เพื่อให้สอดคล้องกับยุคสมัยนี้ ซึ่งมีความเรียบง่ายและประหยัดขึ้น จึงอาจไม่ครบถ้วนตามที่ถ่ายทอดหรือรับทราบกันมาแต่โบราณ แต่ก็แฝงไว้ด้วยสาระสำคัญอันถูกต้องตามหลักการเชิญตี่จู้เอี๊ยะ

การจัดสถานที่วางตี่จู้เอี๊ยะ และเตรียมของไหว้ดังนี้

• ภายในกระถางธูปให้ใส่ โหงวเจ๋งจี้ ( เมล็ดพืช 5 อย่าง ) เมล็ดข้าวเปลือก หรือ เมล็ดข้าวสาร เมล็ดข้าวเหนียวแดง เมล็ดถั่วเขียว เมล็ดถั่วแดง เม็ดสาคู”มั่งคั่ง ร่ำรวย เจริญงอกงาม ความโชคดี อุดมสมบูรณ์ ลูกหลานมากมาย ลาภยศ เป็นสิริมงคล ความสุข”

• ผงขี้เถ้าจากเตาถ่าน ใส่ชั้นบนสุดของกระถางธูป และ ยังป้องกันหนูที่จะมากัดกินเมล็ดพืชอีกด้วย ผงขี้เถ้า “ค้าขายเจริญรุ่งเรือง”

• เหรียญสิบ 5 เหรียญ ( ควรหาเหรียญใหม่ๆ )วางในกระถางธูป หรือ ใต้กระถางธูปก็ได้ เหรียญสิบ “เงินทองไหลมาเทมา”

• กิมฮวยใส่ในกระถางธูป 1 คู่ ( เปลี่ยนคู่ใหม่ทุกวันตรุษจีน ) กิมฮวย “ก้าวหน้ารุ่งเรือง เป็นใหญ่เป็นโต”

• อั่งติ้ว 1 ใบ ผูกรอบกระถางธูป หรือ รองใต้กระถางธูป อั่งติ้ว (ผ้าแดง) “โชคลาภ”

• ธูป 5 ดอก

• เทียนแดง ( ขาไม้ ) 1 คู่ เทียนแดง

• แจกันดอกไม้ 1 คู่พร้อมด้วยดอกไม้สด

• น้ำชา 5 ถ้วย

• เหล้า 5 ถ้วย

• ผลไม้มงคลจีนและไทย 5 อย่าง ส้ม สาลี่ แอปเปิ้ล ลูกพลับ องุ่น “ยิ่งใหญ่ มั่งคั่ง อำนาจ เงินทองไหลมาเทมา เจริญ รุ่งเรือง ขยันมั่นเพียร ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค ความอุดมสมบูรณ์ พูนสุข” กล้วย ลำไย ลิ้นจี้ สัปรด ผลท้อ “บริวารลูกหลาน ความเป็นผู้นำ อำนาจวาสนา สิริมงคล รอบครอบ รอบรู้ กว้างไกล ความยั่งยืน”

• ขนมฟู ( ฮวกก้วย ) 1 จาน ฮวกก้วย “เฟื่องฟู งอกงาม”

• ขนมบัวลอย ( อั่งอี๋ ) 5 ถ้วย บัวลอยแดง “ทุกเรื่องที่เข้ามาในชีวิตจะง่าย ราบรื่น”

• ขนมจันอับ ขนมถั่วตัด ขนมงาตัด ขนมข้าวพอง ถั่วเคลือบน้ำตาล ฝักเชื่อม “เจริญงอกงาม เจริญงอกงาม เจริญงอกงาม เจริญงอกงาม ร่ำรวย ความหวานในชีวิต”

• ข้าวสวย 5 ถ้วย

• ซาแซ หรือโหงวแซ ซาแซ ( หมู เป็ด ไก่ ) โหงวแซ (หมู เป็ด ไก่ ตับ ปลา )

การจัดโต๊ะบูชาฟ้าดิน ( ที่ตี่แปะบ้อ ) ไว้หน้าบ้าน โดยหันไปทางทิศทางที่ดี หรือทิศที่โชคลาภมาเยือน ( องค์ไฉ่ซิ้งเอี๊ยะ ) ถ้าไม่ทราบก็ให้หันไปทางหน้าบ้านเพื่อมองเห็นท้องฟ้า สำหรับของที่เตรียมไหว้บูชาฟ้าดิน มีดังต่อไปนี้

• กระถางธูปใส่ข้าวสารไว้ปักธูป ( ไม่ควรใช้ทราย )

• เทียนแดง ( ขาไม้ ) 1 คู่

• ธูป 5 ดอก

• แจกันดอกไม้ 1 คู่พร้อมดอกไม้สด

• น้ำชา 5 ถ้วย

• ผลไม้ 5 อย่าง

• ขนมฟู 1 อัน

ผู้ทำพิธีเชิญตี่จู้เอี๊ยะ คือเจ้าของบ้านหรือผู้อาวุโสของบ้าน หรือผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งจากเจ้าของบ้านให้เป็นผู้ทำการแทน โดยกล่าวง่ายๆ ว่าข้าพเจ้าขอมอบให้ ….. เป็นผู้ทำการเชิญตี่จู้เอี๊ยะเพื่อมาสถิตย์อยู่ในบ้านนี้แทนข้าพเจ้า สำหรับผู้ทำการเชิญตี่จู้เอี๊ยะจะต้องอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาดและแต่งตัวเรียบร้อย พิธีเชิญตี่จู้เอี๊ยะ ผู้อัญเชิญ จุดเทียนและธูป ห้าดอก แล้วคุกเข่าที่โต๊ะบูชาเทพยดาฟ้าดินหน้าบ้าน พร้อมกับกล่าวเปล่งเสียงออกมาว่า

“วันนี้เป็นวันที่ ….. ( สากลหรือจีนก็ได้ ) ซึ่งเป็นวันมงคลของข้าพเจ้า ….. เป็นเจ้าของบ้าน หรือผู้อาวุโสของบ้าน หรือ ผู้ได้รับการแต่งตั้งให้ทำการเชิญองค์ตี่จู้เอี๊ยะ ( ถ้าเชิญให้เจ้าของบ้านก็ระบุชื่อเจ้าของบ้าน ) บ้านเลขที่ ….. ขออันเชิญองค์เทพยดาฟ้าดินมาเป็นสักขีและเป็นประธานในการทำพิธีตั้งตี่จู้เอี๊ยะในวันนี้ ขอให้องค์เทพยดาฟ้าดินช่วยนำองค์ตี่จู้เอี๊ยะที่ศักดิ์สิทธิ์และมีบารมีสูงส่ง เพื่อมาสถิตย์อยู่ ณ เคหสถานที่ได้ตระเตรียมไว้นี้ เพื่อมาปกปักรักษาคุ้มครองเจ้าของบ้านและสมาชิกทุกคนในบ้านให้ มีสุขภาพพลานามัยแข็งแรงสมบูรณ์พูนสุข มั่งคั่ง ร่ำรวย และโชคดีตลอดไป” เมื่อกล่าวจบ ก็ปักธูปทั้งห้าดอก ลงในกระถางธูปที่ตั้งโต๊ะแล้วคอยเวลาจนกระทั่งธูปหมดไป ประมาณครึ่งดอก ก็เข้ามาในบ้านเพื่อจุดเทียนแดงและธูปห้าดอกที่ตี่จู้เอี๊ยะ แล้วถือธูปเดินออกมาคุกเข่าต่อหน้าโต๊ะบูชาเทพยดาฟ้าดินหน้าบ้านอีกครั้งหนึ่ง บอกกล่าวด้วยการเปล่งเสียงออกมาอีกครั้งว่า “บัดนี้ได้ถึงเวลาอันเป็นมงคลแล้ว ขออันเชิญองค์ตี่จู้เอี๊ยะเข้าสู่เคหะสถานที่ตระเตรียมไว้นี้ เพื่อปกปักรักษาคุ้มครองทุกคนในบ้านให้มีความสุขตลอดไป ฯลฯ …..”

และก็นำธุปทั้งห้าดอกนั้นมาปักที่กระถางธูปของตี่จู้เอี๊ยะ และแนะนำสมาชิกทุกคนในบ้านด้วยการบอกชื่อและนามสกุล อายุ อาชีพ ฯลฯ และขอเชิญองค์ตี่จู้เอี๊ยะมารับเครื่องสักการะบูชาอันมีอะไรบ้างก็กล่าวของมาทุกอย่าง หลังการนั้นกลับออกมาคุกเข่า กราบขอบคุณเทพยดาฟ้าดินเป็นอันเสร็จพิธีเป็นผู้ทำการอัญเชิญองค์ตี่จู้เอี๊ยะเพื่อมาสถิตย์อยู่ในบ้านนนี้แทนข้าพเจ้า

วันที่ไหว้ตี่จู้เอี๊ยะ นอกจากการไหว้บูชาตี่จู้เอี๊ยะตามปกติ ซึ่งไหว้ทุกชิวอิก หรือ จับโหงว คือวันที่ 1 และ วันที่ 15 ของทุกเดือนตามปฏิทินจีน ยังมีการไหว้ในวันที่ 2 และ วันที่ 16 อีกด้วย เรียกว่า จ้อแง้ หรือ ไหว้แง้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแง้แรก คือวันที่ 2 เดือน 1 และ แง้สุดท้ายคือ วันที่ 16 เดือน 12 ของทุกปี จะมีการไหว้บูชาฉลองกันยิ่งใหญ่ เพื่อเป็นการขอพรหรือเป็นการแก้บนตอบแทนพระคุณของตี่จู้เอี๊ยะ

การไหว้และของไหว้ตี่จู้เอี๊ยะ การไหว้ตี่จู้เอี๊ยะให้ไหว้ด้วยธูป 5 ดอก เทียน 1 คู่ ดอกไม้ น้ำชา 5 ถ้วย สำหรับความหมายที่ใช้ธูป 5 ดอก คือ ธาตุทั้ง 5 ( ธาตุดิน ธาตุทอง ธาตุน้ำ ธาตุไม้ และธาตุไฟ ) นอกจากนี้ก็อาจมีของบูชาที่มีความหมายเป็นมงคล เช่น ฟักเงินฟักทอง สัปปะรดเงิน สัปปะรดทอง ฯลฯ ในการบูชาตี่จู้เอี๊ยะของแต่ละบ้านอาจมีรายละเอียดต่างกันนิดหน่อยแล้วแต่ ความนิยมและความเชื่อ ที่กระถางธูปนิยมมี “กิมฮวย” ประดับแต่ในกระถางธูป บางบ้านเป็นข้าวสาร บางบ้านใส่ “โหงวเจ๋งจี้” หรือเมล็ดทั้งห้าอันได้แก่ ข้าวเปลือก ข้าวสาร ข้าวเหนียวแดง เมล็ดถั่วเขียว เมล็ดถั่วแดง

ที่มา:ร้านชวลิตรแกรนิต